COPD

Een longziekte als COPD kan uw leven flink beïnvloeden. Dagelijkse bezigheden gaan niet meer vanzelf. Het is vaak moeilijk om te accepteren dat u een longaandoening heeft, dat u sneller moe bent en niet meer kunt doen wat u wil doen. Fysiotherapie kan (zo nodig samen met de collega’s van andere disciplines) helpen om beter met uw longziekte om te gaan en om uw conditie te verbeteren.

Op verwijzing van de long- of huisarts kunt u een scholing volgen gericht op het optimaliseren van de situatie. Het maatwerkprogramma omvat individuele instructies waarna u, als u dit wenst, een periode kunt trainen in een oefengroep met lotgenoten.

Het totaaltraject richt zich op:

• het aanleren van een goede ademhalingstechniek in rust en bij inspanning
  
• het goed leren verdelen van de veelal beperkte hoeveelheid energie over een activiteit en over de dag
  
• verbetering van het uithoudingsvermogen
  
• het verhogen van de spierkracht in het lichaam
  
• herwinnen van de controle over de eigen situatie (‘zelfmanagement’)
  
• herwinnen van zelfvertrouwen

Doel
Het uiteindelijke doel van de behandeling is het beter leren omgaan met de ervaren beperkingen waardoor de kwaliteit van leven toeneemt. Hiervoor staan we in nauw contact met medebehandelaars als longarts of huisarts, longverpleegkundige of praktijkondersteuner huisarts.

Als u COPD heeft kan het zijn dat u ….

• kortademigheid en spanning ervaart door benauwdheid
  
• problemen ervaart tijdens het spreken, doordat u weinig woorden achter elkaar kunt zeggen
  
• moeite heeft om goed verstaanbaar te spreken
  
• stem regelmatig hees klinkt
  
• te moe bent om te eten of te drinken of zich vaker verslikt

Bij de start van uw logopediebehandeling bevragen we uw klacht en de hulpvraag. Vervolgens onderzoeken we uw ademhaling, stemgebruik, verstaanbaarheid en eventueel de slikfunctie.

De logopedische behandeling van mensen met COPD is voornamelijk gericht op het leren omgaan met de eigen optimale longinhoud. Door de spanning en de kortademigheid komen veel mensen met COPD in een minder gunstig adempatroon terecht. Wij leren u een ontspannen gebruik van adem-/ stemkoppeling. Ook leren we u hoe u uw ademverdeling aan kunt passen in diversie situaties. Op deze manier krijgt u inzicht in uw eigen adempatroon en weet u wat u moet doen bij dreigende of plotselinge benauwdheid. Verder kunnen adem- en eventueel stemoefening ervoor zorgen dat spreken minder moeite kost. Bij slikproblemen worden er adviezen gegeven over veilig eten en drinken. Ook kunnen er sliktechnieken aangeleerd worden.

In eerste instantie zullen we met u bespreken welke problemen u ervaart in het dagelijkse handelen. Het is mogelijk ook uw naasten hierbij te betrekken. Om uw functies en vaardigheden te vergroten en dagelijks handelen te verbeteren, en om er voor te zorgen dat u uw dagelijkse bezigheden (weer) naar tevredenheid kan uitvoeren, besteden we met ergotherapie aandacht aan:

• het afstemmen van de belasting op de belastbaarheid, hier voor hebben we de behandeling belastbaarheid en energiemanagement
• belastingsopbouw binnen de thuissituatie en werksituatie
• instructie van ademhalingstechnieken en hoe deze toe te passen tijdens dagelijkse activiteiten
• ergonomische adviezen en houdingsadviezen, en het toepassen hiervan tijdens dagelijkse activiteiten
• training van dagelijkse activiteiten (ADL)
• advisering, instructie en training met betrekking tot het gebruik van hulpmiddelen om de uitvoer van activiteiten minder belastend te maken
• voorlichting en instructie aan u en uw naasten

Om te zien wat ergotherapie nog meer voor u kan betekenen, kunt u hier meer informatie vinden.

Heeft u COPD, dan is een goede voedingstoestand en conditie extra belangrijk. Hier hoort ook een goede spiermassa en gezond gewicht bij. Als u COPD hebt, verbruikt u extra veel energie doordat ademhalen meer energie kost en omdat uw lichaam moet vechten tegen de ontstekingen in de longen. Door benauwdheid of moeheid kunt u minder zin in eten hebben en andere keuzes in voeding maken omdat u bijvoorbeeld te moe bent om te koken. Als u dan minder eet dan uw lichaam nodig heeft, kan er ongewenst gewichtsverlies ontstaan. Ongewenst gewichtsverlies en ondervoeding (een te kort aan vitamines/mineralen en eiwit) komen vaak voor bij COPD. Goede voedselkeuze en een goede lichamelijke conditie kunnen de klachten van COPD verminderen.

In tegenstelling tot een laag gewicht, kan er bij COPD ook overgewicht voorkomen. Door de klachten kan het zijn dat u minder energie verbruikt. Kortademigheid en vermoeidheid kunnen ervoor zorgen dat u minder beweegt dan voorheen. Uw energiebehoefte vermindert daardoor. Als u in dit geval blijft eten wat u altijd gewend was, zult u onbedoeld aankomen. Bij gewichtstoename is het van belang uw voeding aan te passen aan uw activiteiten en is het van belang om in beweging te blijven. Dit houdt uw conditie en spiermassa op peil en voorkomt het onbedoeld aankomen.

Een goede en gevarieerde voeding bij COPD is belangrijk zodat uw voeding alle voedingsstoffen, vitamines en mineralen bevat die uw lichaam nodig heeft. Bij COPD is het belangrijk om ruim voldoende eiwit te gebruiken, als bouwstof voor uw spieren. Dit geldt ook bij overgewicht. Bij overgewicht is afvallen belangrijk, maar dit mag zeker niet ten koste gaan van de spiermassa!

Om uw huidige lichaamssamenstelling in kaart te brengen kunnen wij een BIA-meting uitvoeren. Hiermee kunnen wij de spiermassa (vetvrije massa) en de vetmassa in kaart brengen. Aan de hand van deze uitslag stellen we een passend voedingsadvies samen met u op.